Begin juni van dit jaar stemde een ruime meerderheid van de Tweede Kamer in met een motie waarin staat dat het niet de primaire taak is van pensioenfondsen om activistisch of ideëel te beleggen, maar dat bij hun beleggingsbeleid het realiseren van een koopkrachtig pensioen altijd centraal moet staan. Anders geformuleerd: het behalen van een zo hoog mogelijk rendement dient altijd het uitgangspunt te zijn. Dit naar aanleiding van de bekendmaking van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) dat in het kader van de aantasting van de biodiversiteit en de klimaatverandering al zijn “fossiele” beleggingen heeft verkocht. Als reden hiervoor geeft het ABP aan dat deze thema’s zo belangrijk zijn en dat men van bedrijven innovatieve daadkracht verwacht. Ze gaan nadrukkelijk op zoek naar bedrijven die de risico’s van een veranderende wereld goed beheersen.
Het was een kwestie van tijd voordat de Nederlandse politiek de anti-ESG beweging uit de VS die daar een aantal jaren geleden van start is gegaan zou overnemen. ESG staat voor environmental, social and governance. Deze duurzaamheidsterm wordt in het internationaal economisch verkeer gebruikt om aan te geven hoe bedrijven scoren op onderdelen die betrekking hebben op klimaat, werknemers en goed bestuur. Met name gerenommeerde politici uit de Republikeinse partij werpen zich op als verdedigers van het pure kapitalisme en roepen bedrijven op om zich alleen te richten op het maken van winst. De staat New Hampshire overweegt zelfs om het meewegen van ESG criteria bij investeringsbeslissingen door bestuurders van pensioenfondsen strafbaar te stellen.
Op de effectenbeurzen worden aandelen van bedrijven verhandeld en komen de koersen tot stand. Hetgeen beleggers willen betalen voor een bedrijf wordt voornamelijk bepaald op basis van de vooruitzichten die worden toegekend aan de bedrijfsactiviteiten in de nabije toekomst. Dit gebeurt door toekomstige kasstromen terug te rekenen naar vandaag. Hoe rooskleuriger de vooruitzichten voor een bepaald bedrijf, des de groter wordt het deel van de toekomstige winst. Actueel voorbeeld is Nvidia dat inmiddels een van de meest waardevolle bedrijven ter wereld is geworden. Nvidia richt zich van oudsher op grafische chips voor videokaarten die games realistisch op het scherm toveren. Deze chips zijn uitermate geschikt voor het verder ontwikkelen van kunstmatige intelligentie en vinden gretig aftrek door techreuzen als Google en Microsoft. Het is voor beleggers onmogelijk in te schatten hoe groot de toekomstige opbrengst van kunstmatige intelligentie zal zijn. De getallen lopen zeer uiteen en lijken alsmaar in potentieel toe te nemen. Dit zien we ook terug in de koers. De laatste twee jaar is het aandeel ruim 500% gestegen.
Enigszins verassend is dan ook de uitkomst van het onderzoek van het Institute for Energy Economics and Financial Analysis (IEEFA) dat op basis van Morningstar data werd verricht. Hier kwam uit naar voren dat wereldwijd in 2023 juist duurzame investeringsfondsen beter rendeerden dan traditionele fondsen. Het mediane rendement van ESG beleggingen bedroeg 12,6%, ten opzichte van 8,6% voor traditionele fondsen. Volgens de onderzoekers ligt het rendement van ESG-fondsen vanaf 2019 elk jaar hoger, uitgezonderd 2022 dat gekenmerkt werd door fors stijgende energieprijzen en opleving van de defensie industrie.
Een belangrijke reden voor de beter dan gemiddelde prestatie van duurzame bedrijven op de beurs is dat ze hun concurrentiepositie vaak weten te versterken ten opzichte van niet-duurzame bedrijven. Deze laatstgenoemde bedrijven krijgen steeds meer te maken met strengere wet- en regelgeving. Bovendien kiezen consumenten steeds vaker voor duurzaamheid en zijn met name jongeren op zoek naar arbeidsplaatsen waar ze een positieve bijdrage kunnen leveren aan het grotere geheel.
Waar politici zich nadrukkelijk uitspreken voor het niet laten meewegen van duurzaamheidsfactoren voor pensioenbeleggingen, zijn bestuurders van pensioenfondsen gelukkig al enkele stappen verder. Zij laten zich niet verleiden door de waan van de dag en willen juist op lange termijn voor waarde creatie zorg te dragen. Beleggen zoals je kinderen zouden willen is de uiteindelijke toekomst van beleggen.
Jack Cox is directeur van vermogensbeheerder Forza Asset Management en auteur van ‘Vlindereconomie’.
Column in De Limburger augustus 2024
